"Yakın tarihe bakıldığında; Türkiye'de, sanayi devrimi ve bazı etmenler sonucu, geleneksel üretimin biçiminin değişime uğradığı, yeni teknikler uygulayan üretim birimlerinin oluştuğu, bu birbirinden değişik ortamların da geleneksel üretim türlerini etkilediği dikkati çekmektedir. Ayırıcı bir gözle bakıldığında, söz konusu etkinin 19.yüzyılın son çeyreğinden itibaren halılarda hazır desen, boyama malzemesi ve boyama türü, dokuma malzemesi ve hazırlığı, makine üretimi gibi çok değişik şekilde yansıdığı görülmektedir. 19.yüzyıl öncesinde doğal boyarmaddelerle, sınırlı renklerde boyanmış ipliklerle dokunan halılar, yeni buluşlarla geliştirilen
yapay boyarmaddelerle boyanan ipliklerle üretilmeye, kağıda hazırlanmış desen geleneği olmayan Türk halıcılığında kağıt üzerine desen uygulamasına başlanmıştır. Makine ipliği ve yapay boyarmaddeler kullanıma sunulmadan önce, el emeği ile iğ, kirman gibi araçlarla hazırlanan yün iplikler, cehri, boyalık otu, ceviz, palamut gibi sayısı yüzleri bulan boya bitkileri ile boyanıp, halı dokumada kullanılırken, Türkiye'de halıcılık geleneğinde, hammadde hazırlık aşamasında, yüzyılların deneyimi ile oluşmuş geleneksel değerler bulunmaktaydı. Yine tasarımcı anlayışı ile desen hazırlama geleneği olmayan bölgesel halı üretiminde, ülke genelinde, çeyizlik halı geleneğinin ürünü olarak, toplumun ortak değerleri ile olgunlaşıp gelişen zengin bir koleksiyon ortaya çıkmış ve bu anlamda üretilen halı örneklerinden, kızgördes, kızbergama, kömürcükula gibi her yörenin kendine özgü halı tipleri oluşmuştur. Bazı yörelerde dokunan halılarda kullanılan desenler, Taşpınar örnek halısında olduğu gibi örnek halı denilen bir halıda toplanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder